لادیز بازمانده دوران پارینه سنگی

[dehvary]

موقعيت و تاريخچه

روستاي لاديز از توابع بخش ميرجاوه شهرستان زاهدان، با مختصات جغرافيايي 61 درجه و 19 دقيقه طول شرقي و 28 درجه و 56 دقيقه عرض شمالي، در 25 کيلومتري جنوب غربي شهر ميرجاوه واقع شده است. اين روستا از جنوب هب کوه شاه‌چنار محدود مي‌شود. روستاي لاديز از سطح دريا 1200 متر ارتفاع دارد و اقليم آن گرم و خشک است. آب و هواي روستا در فصول پاييز، زمستان و اوايل بهار مطبوع و دلپذير و در تابستان‌ها گرم است. رودخانه لاديز از شمال روستا عبور مي‌کند.
روستاي لاديز، قدمت چنداني ندارد. اين روستا، از ييلاقات عشاير بلوچ بود، که طي قرن اخير به سکونتگاه دائمي تبديل شده است. مردم روستاي لاديز به زبان بلوچي سخن مي‌گويند، مسلمان و عمدتاً پيرو مذهب تسنن حنفي هستند.


الگوي معيشت و سکونت

براساس نتايج سرشماري سال 1375، اين روستا در حدود 160 نفر جمعيت داشته است که در سال 1385، به 2000 نفر افزايش يافته است.
اقتصاد روستاي لاديز بر پايه فعاليت‌هاي زراعي، دامداري، توليد صنايع دستي و اشتغال در امور خدماتي استوار شده است. محصولات عمده زراعي روستا مشتمل بر گندم، جو و علوفه مي‌باشد. انار، گلابي و هلو از محصولات سردرختي آن است و عمدتاً به کشورهاي همجوار (پاکستان و افغانستان) صادر مي‌شود.

دامداري نيز در روستا رونق دارد و انواع فرآورده‌هاي لبني و گوشت قرمز از توليدات دامي اين روستاست. زنان و دختران روستاي لاديز با بافت انواع قالي و سوزن‌دوزي‌هاي زيبا در بهبود درآمد خانوار روستايي تأثير بسيار مهمي دارند.

روستاي لاديز در دشتي وسيع استقرار يافته و بافت مسکوني متراکمي دارد. خانه‌هاي روستاييان عمدتاً با خشت و گل و چوب بنا گرديده‌اند و سقف‌هاي مسطحي دارند. برخي از خانه‌ها با مصالح آجر، آهن و گچ ساخته شده‌اند.


جاذبه‌هاي گردشگري


روستاي لاديز جاذبه‌هاي طبيعي و تاريخي بسياري دارد که مهم‌ترين آن‌ها عبارتند از:

رودخانه‌هاي فصل لاديز:

حواشي رودخانه‌هاي فصلي لاديز به ويژه در فصول بهار و تابستان چشم‌انداز بسيار زيبا و مکان مناسبي براي گذران اوقات فراغت گردشگران، پديد مي‌آورند.

غار طبيعي لاديز:

قدمت اين غار به دوران پيش از تاريخ تخمين زده شده است. اين غار، در نزديکي روستا قرار دارد.

بقاياي تاريخي فرهنگ لاديزيان

در سال‌هاي 67-1966 ميلادي، هيأتي از دانشگاه «گاري هيوم» بررسي‌هايي در منطقه «لاديز» و «مشکيد» بلوچستان انجام داد و در نتيجه اين تحقيقات، آثار و نمونه ابزارهاي سنگي از عهد پارينه سنگي به دست آمد. هيوم، اين آثار به دست آمده را فرهنگ لاديزيان نام نهاد. اين يافته‌ها نشان مي‌داد که جنوب شرقي ايران در عصر پارينه سنگي يعني در حدود هشتاد تا صد هزار سال پيش زيستگاه جماعت‌هاي انساني بوده است.


ميرجاوه:

منطقه ميرجاوه به عنوان نقطه صفر مرزي ايران با پاکستان در جوار لاديز و يکي از مهم‌ترين نقاط استان به شمار مي‌آيد.

کوه تفتان:

همجواري روستاي لاديز با کوه تفتان، موجب پديد آمدن چشم‌اندازهاي بديع و اماکن تاريخي و طبيعي شده است. همه ساله، کوهنوردان بسياري براي صعود به قله تفتان به اين منطقه مراجعه مي‌کنند.

بهره‌گيري از موسيقي محلي و بلوچي در مراسم مختلف روستا متداول است. هفت‌سنگ، بازي رايج و محلي اين روستاست.

اغلب مردم روستاي لاديز از پوشاک محلي بلوچي استفاده مي‌کنند. زنان و مردان ميانسال بيشترين استفاده کنندگان از پوشاک بلوچي هستند.
استفاده از زيورآلات و پوشاک رنگارنگ، دو ويژگي شاخص لباس‌هاي زنان و دختران اين روستاست.

از مهم‌ترين صنايع دستي اين روستا مي‌توان به سوزن دوزي، قالي‌بافي و گليم بافي اشاره کرد که توسط زنان و دختران هنرمند روستا با نقوش سنتي و قديمي توليد مي‌شود.
انواع زيورآلات زنانه، لباس‌هاي بلوچي، لباس‌ها و پارچه‌هاي سکه‌دوزي و سوزن‌دوزي شده، قالي، گليم، خرما و ديگر ميوه‌ها، سوغات روستاي لاديز به شمار مي‌آيند.
از غذاهاي رايج روستاي لاديز مي‌توان به تباهک، شيلانج، کباب تنورچه، شلو، حلوا خرما و کشک زرد اشاره کرد.

دسترسي: روستاي لاديز از طريق شهرهاي زاهدان و ميرجاوه با جاده‌اي مناسب و آسفالت قابل دسترسي است.

این مطلب را دوست بزرگوار مهراب ریگی دانشجوی رشته ی جغرافیاوبرنامه ریزی شهری دانشگاه ازاد اسلامی واحد زاهدان ارسال کردند


و اما مطلبی جامعتر و کاملتر :

ایران در دوره پارینه سنگی

بررسیهای باستان شناسی – انسان شناسی در ایران امروزی برای شناسایی دوره پارینه سنگی، هم جدید و هم محدود است. به دلیل همین دو امر، اطلاعات به دست آمده نیز بسیار ناچیز و در محدوده ظن و گمان است. ولی به نظر می رسد که با توجه به جغرافیای طبیعی و وضعیت اقلیمی ایران، در این سرزمین دستهای کوچکی از انسان به صورت پراکنده قادر به زیست و تامین نیازهای غذایی خود بوده اند. این گروهها با جمع آوری فرآورده های نباتی که در ایران به صورت خود رو قابل گرد آوری و استفاده بوده اند و همچنین با شکار حیوانات و صید آبزیان و شاید پرندگان، غذای مورد نیاز خود را تامین می کردند و در امر تامین غذا از ابزارهای بسیار ساده و متناسب با تهیه نوع غذا از سنگ، چوب و استخوان حیوانات سود می جستند. به دلیل قدمت این دوره، وسایل و ابزارهای ساخته شده از چوب و استخوان به کلی از بین رفته است و فقط ابزارهای سنگی را انسان شناسان با بررسیهای باستان شناسی از قسمتهای مختلف ایران جمع آوری کرده اند.

چون آثار دوره پارینه سنگی قدیم را که در چند منطقه از ایران گزارش کرده اند، بر اساس یک فصل بررسی ارائه شده است، در صحت آنها هنوز نکات ابهام آمیزی وجود دارد. ولی، از آنجا که این گزارشها در حال حاضر در نوشته های مربوط به این دوره از حیات انسان در ایران، تا به دست آمدن مدارک دقیقتر، راه یافته است، ناچار به ارائه آنها به عنوان اسناد و مدارک دوره پارینه سنگی در ایران، مخصوصا" دوره قدیم آن، هستیم. این مدارک از سه منطقه ایران شناسایی شده اند که عبارتند از:

1. منطقه ای در نزدیکی " بقبقو " در حدود یکصدو چهل کیلومتری مشهد در اطراف بستر خشک " کشف رود" خراسان.

2. آثاری شامل چند افزار سنگی از منطقه ای واقع در آذربایجان، در مثلث بین مراغه، تبریز و میانه، نیز به دست آمده است که بنا به گزارش متعلق به دوره پارینه سنگی قدیم است.

3. ابزار سنگی به دست آمده از منطقه " لادیز " استان سیستان و بلوچستان که قدمتی برابر با یکصد هزار سال قبل دارند و از نظر فن ابزار سازی، آنها را جزو نوع آشولین ( Acheulean ) یعنی جدیدترین ابزارهای سنگی دوره پارینه سنگی قدیم طبقه بندی کرده اند.

با توجه به چگونگی پراکندگی و توزیع مناطق معرف دوره پارینه سنگی قدیم در ایران، جای هیچ گونه تردیدی نیست که بررسی و تحقیق درباره پارینه سنگی قدیم در ایران به تنهایی و بدون در نظر گرفتن و ضعیت مناطق همجوار امکان پذیر نیست. از طرفی، مطالعات مربوط به دوره پارینه سنگی قدیم در مناطق همجوار، یا انجام نشده است و یا چنان مغشوش و غیر قابل قبول است که قابل استناد نیستند. مثلا"، در ترکمنستان مطالعاتی که در این دوره انجام شده به هیچ صورت با واقعیت علمی مطابقت ندارد. زیرا تمامی آثار سنگی قبل از استقرار در آن نواحی، به دوره میان سنگی و نوسنگی منسوب شده اند.

علاوه بر موارد فوق، باید افزود که تعیین قدمت آثار از طریق استفاده از روشهای علمی مانند آزمایشات موسوم به پتاسیم آرگون (Potassium Argon ) و تعیین جهت قطب مغناطیسی
( Magnetic Polarity Chronology ) و یا مقدار اورانیوم توریوم ( Uranium Thorium ) که در دیگر نقاط جهان با موفقیت برای تعیین تاریخ دوره های پارینه سنگی به کار رفته است، هنوز بر روی آثار به دست آمده از ایران انجام نشده. به علاوه، وضعیت مربوط به دورانهای زمین شناسی از جمله دوره پله ایستوسین ( Pleistocene ) یعنی دوره که در آن انسان بر کره زمین پدیدار شده است، در ایران تاریک و مبهم می باشد.

شواهد مربوط به دوره پارینه سنگی میانه در ایران بهتر از دوره قبلی است. آثار این دوره از نقاط مختلف ایران به دست آمده است. از نظر قدمت، این دوره در محدوده ای از تاریخ واقع شده است که آنجا آزمایشات کربن 14 برای تعیین قدمت آثار ممکن است. از این رو، می توان اطلاعات دقیقتری از وضعیت فرهنگی این دوره فراهم کرد. به نظر می رسد که این دوره فرهنگی در ایران از حدود یکصد هزار سال تا هشتادهزار سال پیش آغاز شده است.

بیشتر ابزارها و تولیدات سنگی این دوره را می توان از نوع موسترین ( moustrian ) طبقه بندی کرد. تولید این نوع ابزارها از غرب اروپا تا شمال آفریقا، و خاور نزدیک تا آسیای مرکزی رایج بوده است. هر چند تاریخ دقیق افول فرهنگ دارای دست افزار نوع موسترین در ایران کاملا" روشن نیست، ولی به نظر اکثر قریب به اتفاق انسان شناسان، این فرهنگ در حدو چهل هزار سال پیش پایان یافته است. بنابر این منطقی به نظر می رسد که طول این دوره فرهنگی را در ایران بین شصت تا پنجاه هزار سال پیش تصور کنیم .

محلهای باستانی معرف این دوره فرهنگی در ایران، بیشتر مناطق رشته جبال زاگرس، نواحی آذربایجان، کردستان و لرستان شناسایی شده اند. در مازندران، خراسان و خوزستان نیز آثاری از این دوره به دست آمده است. در داخل فلات مرکزی ایران در حوالی تهران یک محل، و محل دیگر در کرمان معرفی شده است. در ناحیه " لادیز " در بلوچستان که مرکز فرهنگ لادیزیان می باشد، هنوز آثاری از دوره موسترین گزارش نشده است. بهترین نمونه های این دوره فرهنگی، از نقاط مختلف باستانی نزدیک خرم آباد در لرستان شناسایی شده اند. آثار به دست آمده از غارهای " کنجی " غاریا پناهگاه سنگی " ارجنه " ( ارژنه ) غار " قمری پناهگاه سنگی " هومیان " که در ناحیه کوهدشت خرم آباد قرار گرفته اند، ( که محل اخیر، در ارتفاع حدود 2000 متری از سطح دریا قرار گرفته است و در زمره مرتفع ترین محلهایی می باشد که آثار دوران سنگ در خاور نزدیک از آن به دست آمده است ) ، معرف دوره پارینه سنگی میانه در لرستان هستند. در ناحیه " هلیلان " در دره رودخانه سیمره که در ارتفاع حدود 900 متری از سطح دریا قرار گرفته است نیز، در هفت نقطه آثار دوره پارینه سنگی میانه شناسایی شده است که از آن جمله اند:" پل پاریک " ، " غارویلا" و " غارهوشی" .

در " کاگیکا" در نزدیکی شهر کرمانشاه نیز آثار این دوره شناسایی شده است.

در همین منطقه، در " غار بیستون " و پناهگاه سنگی " ورواسی " و نزدیک آنها در غار " خار " آثاری از دوره پارینه سنگی میانه با ابزارهای سنگی مشخصه نوع موسترین مورد شناسایی قرار گرفته اند.

علاوه بر این مناصق که باید آنها را مراکز تجمع گروهای متعلق به دوره پارینه سنگی میانه تصور کرد، از نقاط باستانی پراکنده در ایران از قبیل : جهرم فارس و محلی واقع در دره رود کر در نزدیکی شیراز و همچنین، نزدیک " تل ابلیس "در کرمان و یا " غاز تمتمه " در نزدیک دریاچه ارومیه نیز، آثار دوره موسترین شناسایی شده است. در غار " که آرام " در گرگان نیز آثاری مشابه آثار موسترین جبال زاگرس به دست آمده است. اخیرا" نیز، نگارنده موفق به یافتن آثار دوره پارینه سنگی میانه در حوضه مسیله واقع در نزدیکی ورامین در جنوب تهران گردیده است.

اکثر آثار به دست آمده از دوره پارینه سنگی جدید در ایران از منطقه زاگرس جمع آوری شده اند و با وجود اینکه در ادوات سنگی تنوع زیادی دیده می شود. به نظر می رسد که نحوه زندگی و فن ابزارسازی از دوره پارینه سنگی میانه به جدید، در منطقه زاگرس تدریجی بوده است.

یکی دیگر از ویژگیهای فرهنگی دوره پارینه سنگی جدید، تاثیر ویژگیهای فرهنگی منطقه ای و محلی در نحوه ساخت ادوات و ابزارهای سنگی است. آثار این دوره که از غار " یافته " واقع در نزدیکی خرم آباد لرستان به دست آمده اند، قدمتی در حدود سی پنج هزار سال دارند. یکی از ویژگیهای صنعتی دوره پارینه سنگی جدید در ایران، ساختن ادوات سنگی بسیار کوچک است که اصطلاحا "ریزتیغه" نامیده می شوند. در خرم آباد، علاوه بر غار "یافته" از غارهای " ارجنه" و " پاسنگر" نیز آثار این دوره به دست آمده است. در غرب ایران در غار "خر" و پناهگاه سنگی " ورواسی " نزدیک کرمانشاه نیز آثار دوره پارینه سنگی جدید شناسایی شده است.

در دره هلیلان در غارهای " مارزور " ، " مارگورگلان سراب " ،" دارمار" و غار " گوگل " آثاری متعلق به اواخر دوره پارینه سنگی جدید ایران شناسایی شده است. هر چند به طور دقیق آغاز و پایان این دوره در ایران به روشنی معلوم نسیت، ولی به نظر می رسد در حدود یازده هزار سال پیش این فرهنگ در ایران ادامه داشته تا اینکه سرانجام با شروع دوره فراپارینه سنگی این دوره خاتمه پذیرفته است.

[Admin]

جاذبه‌هاي گردشگري


روستاي لاديز جاذبه‌هاي طبيعي و تاريخي بسياري دارد که مهم‌ترين آن‌ها عبارتند از:

رودخانه‌هاي فصل لاديز:

حواشي رودخانه‌هاي فصلي لاديز به ويژه در فصول بهار و تابستان چشم‌انداز بسيار زيبا و مکان مناسبي براي گذران اوقات فراغت گردشگران، پديد مي‌آورند.

غار طبيعي لاديز:

قدمت اين غار به دوران پيش از تاريخ تخمين زده شده است. اين غار، در نزديکي روستا قرار دارد.

یه روز حتما میرم لادیز،خیلی دوست دارم ببینم اونجا رو