ماه های بلوچی
ارسال شده: چهارشنبه ۱۰ فروردین ۱۳۹۰, ۸:۱۰ ب.ظ
ماه های بلوچی
هر قوم و ملتي از قديم الايام ماههاي مخصوص به خود را داشتهاند و قوم بلوچ نيز يكي از اين اقوام است كه ماههاي مخصوص به خود را دارد و اينكه تعدادي از ماههاي آن مشابه زبان فارسي است دليل بر اقتباس آنها از فارسي نيست، چرا كه اين دو قوم هر دو ريشه آريايي دارند و اشتراك واژگان و كلمات در اين دو قوم مشتق از زبان پهلوي است كه زبان مشترك ايرانيها بوده است.
اسامي ماهها كه در بين بلوچهاي منطقه سراوان رايج هستند بدين قرارند:
1. مهرگان Mehregan معادل فروردين: زماني كه هواي خوب و معتدل ناگهان به مدت سه روز سرد ميشود و با توجه به ضرب المثل بلوچي براي زمان شروع اين ماه «تي توك كه ارهنارو، شنك ار تلارو» منظور موقعي است كه درخت انار شروع به شكوفه دادن كرده و بزهاي كوهي ميزايند. اين زمان بدترين موقع براي شكار است، چرا كه باعث ميشود شكارها بوي شكارچيان را احساس و فرار كنند.
2. زرد بهار Zard bahar معادل ارديبهشت: موقع گرايش سبزههاي اوايل بهار به زرد
3. گدگ ترك Gadag Terakk معادل خرداد: وقتي كه پوست بادامهاي كوهي شروع به تركيدن كرده و ميافتد.
4. هادر Hader معادل تير: موقع رفتن عشاير به شهر براي جمعآوري خرما و وزش باد لوار كه باد گرمي است و باعث پخته شدن خرماهاي نارس ميشود.
5. هامين Hameyn معادل مرداد: موقع رسيدن خرماها
6. ايرهت يه بهبو Eyraht Ya bohbo معادل شهريور: موقع جمعآوري خرما
7. بهشت Bahest معادل مهر: موقع شخم زدن زمين براي كاشت جو و گندم
8. وردارك Wardarok معادل آبان: موقع برگ ريزان
9. مزرء Mazra معادل آذر: موقع شروع سردي
10. دي Day معادل دي: موقع شروع چله زمستان
11. مردار Mordar معادل بهمن: موقعي كه درختان خشكيده بر اثر سرماي شديد چله زمستان به صورت مرده معلوم ميشوند.
12. شهريرSahreyr معادل اسفند: موقعي كه شدت سردي هوا پايين آمده و هوا مطبوع و دلانگيز مي گردد.
منبع: http://www.mybalochistan.com
هر قوم و ملتي از قديم الايام ماههاي مخصوص به خود را داشتهاند و قوم بلوچ نيز يكي از اين اقوام است كه ماههاي مخصوص به خود را دارد و اينكه تعدادي از ماههاي آن مشابه زبان فارسي است دليل بر اقتباس آنها از فارسي نيست، چرا كه اين دو قوم هر دو ريشه آريايي دارند و اشتراك واژگان و كلمات در اين دو قوم مشتق از زبان پهلوي است كه زبان مشترك ايرانيها بوده است.
اسامي ماهها كه در بين بلوچهاي منطقه سراوان رايج هستند بدين قرارند:
1. مهرگان Mehregan معادل فروردين: زماني كه هواي خوب و معتدل ناگهان به مدت سه روز سرد ميشود و با توجه به ضرب المثل بلوچي براي زمان شروع اين ماه «تي توك كه ارهنارو، شنك ار تلارو» منظور موقعي است كه درخت انار شروع به شكوفه دادن كرده و بزهاي كوهي ميزايند. اين زمان بدترين موقع براي شكار است، چرا كه باعث ميشود شكارها بوي شكارچيان را احساس و فرار كنند.
2. زرد بهار Zard bahar معادل ارديبهشت: موقع گرايش سبزههاي اوايل بهار به زرد
3. گدگ ترك Gadag Terakk معادل خرداد: وقتي كه پوست بادامهاي كوهي شروع به تركيدن كرده و ميافتد.
4. هادر Hader معادل تير: موقع رفتن عشاير به شهر براي جمعآوري خرما و وزش باد لوار كه باد گرمي است و باعث پخته شدن خرماهاي نارس ميشود.
5. هامين Hameyn معادل مرداد: موقع رسيدن خرماها
6. ايرهت يه بهبو Eyraht Ya bohbo معادل شهريور: موقع جمعآوري خرما
7. بهشت Bahest معادل مهر: موقع شخم زدن زمين براي كاشت جو و گندم
8. وردارك Wardarok معادل آبان: موقع برگ ريزان
9. مزرء Mazra معادل آذر: موقع شروع سردي
10. دي Day معادل دي: موقع شروع چله زمستان
11. مردار Mordar معادل بهمن: موقعي كه درختان خشكيده بر اثر سرماي شديد چله زمستان به صورت مرده معلوم ميشوند.
12. شهريرSahreyr معادل اسفند: موقعي كه شدت سردي هوا پايين آمده و هوا مطبوع و دلانگيز مي گردد.
منبع: http://www.mybalochistan.com