جایگاه آب در فرهنگ عامه مردم بلوچستان و ضرب المثل های مربوط به آب
پژوهش ونگارش :عبداسلام بزرگ زاده
1-ابرو اپ ءجو نه انتپژوهش ونگارش :عبداسلام بزرگ زاده
aabroo aape oiw nahent
ابرو آب جوی نیست اشاره به حفظ حیثیت و ابرواست
2- اپ ءبگندءشلوار ءبه لانچ
Aapa bagend o shalwaara belaaneh
آب را ببین سپس شلوارت را بالا بکش اشاره به اهمیت تحقیق وبررسیقبل از عمل
3- اپء بگند و پچان به کش
Aapa begend o pochaan bekash
اب را ببین و لباست را در بیار یا به حمام نرسیده لباست را در نیار کنایه از عجله کردن و انجام مراحل پایانی کاری قبل از مقدمات و مراحل ابتدایی ان
4-اپ ءبیارءدستان بشود
Aapa beyaar o dastaan be shawd
اب را بیاور و دست ها را بشوی وقتی چیزی موجود نباشد
5-اپء په وتی زورء په برزگ ء بارت
Aapa pa waei zaura pa borzaga baart
اب را به زور به سر بالایی می برد کنایه برای انجام دادن کاری با زور و بدون منطق
6- اپ ءَ دزء نمبء چون کنی ؟
Aapa dozz e nambe chown kane?
اب را می دزدی نم ان را چه کار می کنی؟ کسی که کاری می کند و فکر می کند دیگران نمی دانند ولی اثر و پیامد ان باعث بر ملا شدن ان می شود
7-اپ ءَ دور سری گردیننت ءُ پدا ورانت
Aapa doore sari gareenant o pada waraant
اب را دور سرش می گردانند وسپس می خورند ،محبوبیت فردی را بین مردم نشان می دهد
8- اپ ءَ لُرد کنت ءُ جندی ماهیگ گیت
Aapa lord kant o jendi maahiggit
از اب گل الود ماهی می گیرد
9- اپ ءَ گوربند داریت ءُ کارچ ءَ هڏ
Aapa goorband daant o kaarch ahadh
اب را بند محکم نگه می داردو کارد را استخوان نگه می دارد
10- اپ ءِِِِ پرینتین
Aapa perenton
ابرو او را بردم :برخورد بافرد خلافکار
11- اپءَ ٿپ هشک بیت بلی روگن ءٿب پراه روت
Aaea thap hashk bitbale yougen e thap praah rot
زخم ا ب خشک ولی زخم روغن بیشتر می شود یعنی زخم برخورد فیزیکی خوب می شود ولی زخم زبان بهبود ندارد
12- اپ زندگانی وارتگ نه مریت
Aape zendagaani waartag na merit
اب حیات خورده نمی میرد :عمر طولانی داشتن
13- اپ ء که په جوا روت وتی به وارت گهترانت که بیگانگی به وارت
Aapey ke pa jowaa raot wati bewaart gehter ent kebigaanngi be wart
ابی که در جوی جریان دارد خویشاوندبخوردبهتر است تا غریبه :اهمیت کمک به خویشاوندان
14- اپءُ اچش اینت
Aapo achesh ent
اب و اتش است ،وسایل نقلیه موتوری که احتمال سو ختن انها هست
15- اپ ءُ شیر انت
Aapo shir ant
مانند اب و شیر شده ، اختلاط دو گروه یادو چیزکه جدا شدنی نباشند
16- اپءُماهیگ انت
Aapo maahig ant
مانند اب و ماهی است ،لازم ملزوم یکدیگرند
17- اپ و نان شه منی گٿ ایر نروت
Aapo naan sha mani gothaa eyr na rot
اب و نان ازگلوی من پایین نمیرود ، اوج غمزدگی و ناراحتی
18- اپ مان تلار او شتیت
Aap maan talaraa oshtit
اب روی زمین سنگی و سخت می ایستد کنایه فرد بخیل سرمایه دار
19- آپ په بیل پداروت ءُ زهگ په پسء پداروت
Aap pa beyl e pada raot o zahg pa pese pada raot
اب به دنبال بیل و بچه به دنبال پدرش میرود ،فرزند مانند پدرش عمل می کند
21- اپ که ریست به بینی کودک زیر پا یا اپ تان دپءَکودک چیر پادءءُ
Aap ke rasit be bini Kodak zeyr pa یا aap taan daapa o Kodak cheyr paad a
وقتی مساله مرگ و زندگی باشد نزدیک ترین افراد را فدا می کند
22- اپء سرء َکشک کشیت
Aape sara kashk ey kashit
روی اب خط میکشد کنایه ار فردی که برای حفظ ظاهرحرف میزند ولی به طور جدی نمی خواهد کاری انجام دهد
23- اپء منتگءَروگن در نه بیت
Aape mantgaa rugen dar ni bit
از ریختن اب در مشک وبه هم زدن ان روغن بیرون نمی اید کنایه از اینکه از هر کسی به اندازه تعدادش انتظار داشت
24- اپ مان چمانی هشک بوتگ
Aapmaan chammaani hoshk bootag
اب در چشمان او خشک شده است کنایه از ضعف و لاغری است
25- اپ په پگل ءَجوان انت
Aap pa pogola jowaanent
اب برای قورباغه خوب است کنایه فردیکه قدر امکاناتی را که در زندگی دارد نمی داند
26- اپ جانءَ پاک کنت ءُ راستی دلءَ
Aap jaanaa paak kant o raasti dela
اب بدن انسان و پاک میکند وصداقت قلب او را ،اهمیت راستی و دوستی
27- اپ چه اسیاب ءَ کپتگ
Aap cha aasiaaba kaptg
اب از اسیاب افتاده ،فروکش کردن التهاب و گرمی یک موضوع
28- اپ چه بن اپءَ لُردانت
Aap cha bon aapa lird ent
اب از سر همیشه گل الود است عدم رعایت یک مطلب از جانب بنیان گذاران ان
29- اپ که ریچت نمی درا بیت
Aap ke rchit nimbi draa bit
اب که میریزد نم ان اشکار میشود ،سرمایه دار بودن یا فقیر بودن وهر صفت خوب یا بد بلاخره خود را نشان میدهد و نمانان میکند
30- اپ که چه سرءَ گوست چه یک سری چه ده سر
Aapke cha sara gowst che dah sar
اب که از سر گذشت چه یک قد چه ده قد ،دچار مصیبت های متعدد شدن
31- اپءُ ابادانی اولادءُسرگردانی
Aap o aabaadani o vlaad sargaardani
اب باعث ابادانی و اولاد باعث سرگردانی ،در مذمت اولاد ناصالح و ترجیح اب به اولاد
32- گلاس اپ ءُصد سال وپا
Galaase aapo saad saal wapa
یک لیوان اب و صد سال وفاداری ،احترام و حرمت نان و نمک خوردن کسی
33- اپ که بیت ابادی بیت
Aap ke bit abaadi bit
اب که باشد ابادی ایجاد میشود ،اهمیت اب درعمران و ابادانی
34- اپ مان اپدارء َاوشتیت
Aap maan aapdaar o shtit
اب در استخر جمع میشود اشاره به شخصیت و ظرفیت ووقار
35- اپ نه انت نمبانی سرءَ اشنا کنت
Aapna ent nambaani saraa aashnaa kant
اب نیست روی نم اب شنا میکند اشاره به کار نابه جا انجام دادن و لاف زدن بی خود زدن
36- اپ که اوشتاتگ بیت پوسیت
Aap ke oshtaatag bit posit
ابی را که راکد است می گندد ،در مذمت همیشه در یک جا ساکن بودن ودر تمجید مسافرت
37- اپی که همگ وهدمان جوا بروت شونز جنت
Aapey ke hamig wahd maan jowaa borot shounz jant
ابی که همیشه از یک سو برود جلبک میزند ،اشاره به کسی که روند یکسانی دارد وتصمیم به تغییر ان وضیعت نداسته باشد
38- اپ همگ وهد مان جو نه انت
Aap hamog wa hd maan jiwaa na ant
اب همیشه در جوی نیست اشاره به فراهم نبودن شرایط برای بلعکس برای همیشه
زودباش کلیک کن دیگه ... 