كتاب قصه هاي بلوچي (خانم افتخارزاده)

[dehvary]

كتاب قصه هاي بلوچي


كتابي زيبا است كه به همت خانم افسانه افتخارزاده گرداوري شده است . قصه هايي كه مادر بزرگها براي ما نقل ميكردند . قصه هايي كه مادر بزرگها از مادربزرگهايشان شنيده بودند و سينه به سينه نقل شده اند نسل جديد آنقدر سرگرم تلويزيون كامپيوتر و ساير سرگرمي ها هستند كه اين قصه ها روند زوال را به خود گرفته اند و از يك لحاظ جوانان حق دارند چون فرهنگ كتاب وقصه خواني جاي نيافتاده و با امدن ابزارهاي سرگرمي از اين مقوله فاصله گرفته اند .
قصه هاي پند آموز قصه هايي كه علاوه بر جنبه سرگرمي جزئي از ارزشهاي قومي و هويت اين منطقه محسوب ميشوند و داراي ريشه كهن در دنياي باستان دارند اين كتاب مشتمل بر بخش هايي از جمله قصه هاي مربوط به حيوانات كه داراي ريشه عميق چون كليله و دمنه دارد كه مربوط به حيوانات هستند بيشتر جنبه پند اموزي دارند بخش بعدي مربوط به قصه به معني اخص كه خود اين بخش به سه قسمت قصه هاي سحر و جادو و قصه هاي مربوط به اوليا و شخصيت هاي تاريخي و ماجرا و بعدي قصه هايي مانند داستان كوتاه و ديگري طنز و زنجيره اي ميباشد .

در اين قصه ها معمولا ضرب المثل و جملاتي استفاده شده است كه نشان دهنده ريشه ادبي اين زبان و فرهنگ را نشان ميدهد . مثال در داستان ماه نگار و يا ديگر داستان ها از اعداد 13 و يا 40 استفاده شده است كه در بخش نماد شناسي اعداد داراي ريشه باستاني و معاني خاصي هستند و خيلي از نماده اي ديگر به كار رفته است . در اين كتاب نقش پر رنگ زنان و دختران محسوس است . قصه هاي طنزو شوخي قصه هاي خيلي جالبي هستند مثال داستان ( دو هپ و يك صبر ) با اينكه چهار يا پنج خط بيشتر نيست ولي به زيبا ترين وجه گفته شده است .


داستانگويي و داستان سرايي در منطقه بلوچستان داراي ريشه ديرين بوده و ميتوان گفت يكي از سرگرمي هايي كه مردم اوقاتشان را ميگذراندن همين داستان گويي بوده كه معمولا در نخلستان و يا بيرون منزل جمع ميشدند و داستان سرايي ميكردند و يا به زبان بلوچي ( قصه و كاهاني ) ميكردند. به نظر بنده داستان هايي كه ريشه كهن دارند و اينگونه بكر هستند داراي ريشه نا خود آگاه جمعي هستند . نظريه ناخود اگاه جمعي نظريه پرفسور كارل گوستاو يونگ است كه نوعي ارتباط فكري بين انسانها را بدون وسيله ارتباطي بيان ميكند و بين تمامي انسان ها و جود دارد . جاي دارد بنده به عنوان يك جوان بلوچ از خانم افتخارزاده و كليه دوستان ايشان كه در گرد اوري اين كتا ب تلاش كرده اند تشكر كنم .


خانم افتخار زاده با و جود اينكه هيچ تسلطي به اين زبان نداشته دست به چنين كاري زدند وواقعا زحمت كشيدند . بنده خودم دانشجو هستم رشته مرمت آثار تاريخي و باستاني رشته اي كه به قول معروف سنخيتي با داستان و ادبيات ندارد . ولي از داستان ادبيات هنر فيلم وموسيقي علاقه دارم . هر وقت كه من كتابهايي از گابريل گارسياماركز پائلو كوئيلو كنوت هامسون داستايوفسكي ويا داستان كوتاه از انتوان چخوف همينگوي كافكا و هدايت و… ميخوندم . در ذهنم مي امد كه داستانهايي كه سينه به سينه نقل شده اند را جمع اوري كنم تا اينكه روزي به كتابخانه شهرمان رفتم و اين كتاب را ديدم جاي خوردم البته خوشحال شدم . منظورم اين نيست كه اي كتاب را با اثار شاخص ادبيات و داستان مقايسه كنم . نه ولي همين كه اين داستان ها به همين سادگي بدون دخل و تصرف از پير مردان و پير زنان جمع اوري شده است عالي است .


البته سيستان و بلوچستان خيلي جاي براي كار تحقيق در اين زمينه ها و جود دارد به اميد روزي كه جوانان خود استان بتوانند در اين زمينه ها كار كنند و فرهنگ غني شان را دو باره احيا كنند . باز هم از خانم افتخارزاده و كليه دوستان ايشان و دست اندر كاران اين كتاب تشكر ميكنم .